Nuqtai nazar HUJJATSIZ UY-JOYLARGA MULK HUQUQI QACHON E'TIROF ETILADI?

Joriy yilning 27-iyul kuni Prezidentimizning (PF-119-sonli) "Qoraqalpog'iston Respublikasi aholisini ijtimoiy qo'llab-quvvatlash hamda jismoniy shaxslar tomonidan qurilgan uy-joylarga bo'lgan huquqlarni e'tirof etish to'g'risida"gi Farmoni e'lon qilindi. Farmonga ko'ra, Qoraqalpog'iston Respublikasi hududida fuqarolarning huquq belgilovchi hujjatlarsiz qurilgan uy-joylarga joylashgan yer uchastkasiga ijara huquqi, unda joylashgan bino va inshootlarga mulk huquqi e'tirof etiladi. Ochig'ini aytganda, Prezidentimizning bu Farmoni aslini olganda Respublikamizning barcha viloyatlari uchun chiqarilganda nur ustiga a'lo nur bo'lur edi. Sababi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 21-iyundagi 461-sonli qarorida o'zboshimchalik bilan egallab olingan yer uchastkalarida yoki imorat qurish uchun ruxsatnoma olmasdan qurilgan turar joylarga nisbatan O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "Fuqarolarni ijtimoiy qo'llab-quvvatlash bo'yicha qo'shimcha chora-tadbirlar hamda o'zboshimchalik bilan qurilgan turar joylarga nisbatan mulk huquqini e'tirof etish bo'yicha bir martalik umumdavlat aksiyasini o'tkazish to'g'risida" 2018-yil 20- apreldagi PF-5421-son Farmoniga muvofiq mulk huquqini e'tirof etish bo'yicha bir martalik umumdavlat aksiyasi e'lon qilingani hamda u 2019-yil 1-mayga qadar davom etishi ma'lumot uchun qabul qilingan edi. Ochig'ini aytganda, mazkur qarordan so'ng Respublika miqyosida anchagina keng miqyosdagi ibratli ishlar amalga oshirildi. Aholining asosiy qismi o'zboshimchalik bilan egallab olingan yer uchastkalarini kadastr tashkilotlari orqali hujjatlashtirib olishdi. Ammo muddat kamligi tufayli aniqroq qilib aytadigan bo'lsak, 2019- yil 1-mayga qadar fuqarolarimizning ma'lum bir qismi hujjatlashtirish ishlariga ulgura olishmadi. Shu tufayli ham hozirga qadar ana shu biz tilga olgan aholining ma'lum bir qismi Prezident Farmonini kutib turishgan edi. Agar Qoraqalpog'iston Respublikasida hujjatsiz uy-joylarga mulk huquqi e'tirof etilgan bo'lsa, viloyatlardagi hujjatsiz uy-joylarga ham mulk huquqi e'tirof etilsa maqsadga muvofiq bo'lardi. 
- Ota-bobomdan qolgan uy-joyda istiqomat qilaman, - deydi O'zbekiston mahallasida yashovchi sakson yoshli onaxon. - Yashash binolarimizning qurilganligiga ham qariyb yuz yilcha bo'lib qolgan. Hozirga qadar uy-joyimizni kadastr orqali hujjatlashtirishga ulgurmadik. Bir necha bor tumandagi kadastr idorasiga murojaat qildik. Ular bu borada Prezident Farmoni chiqarilgandan so'ng hujjatlashtirib berilishini aytishdi. 
Bunday misollarni birgina Oqdaryo tumanida o'nlab, yuzlab keltirish mumkin. Agar mamlakatimizda ikki yuzdan ortiq tuman va o'nlab shaharlar mavjudligini hisobga oladigan bo'lsak Prezidentimizning bu boradagi Farmonini kutayotganlar soni qancha ekanligini tasavvur qilish qiyin emas. Shu o'rinda ayrim fikrlarni ham aytib o'tishimiz lozim. Ilgarilari O'zbekiston Respublikasi Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qo'mitasi sifatida faoliyat ko'rsatgan davrda bu tashkilotda anchagina tajribali mutaxassislar faoliyat ko'rsatardi. Aniqroq qilib aytadigan bo'lsak 2018-yilda Oqdaryo tuman kadastr bo'limida 47 nafar xodim faoliyat ko'rsatgan bo'lsa, ayni paytda ularning soni 25 nafarni tashkil etayapti. Eng achinarlisi oliygohni endigina bitirib ishga kirgan yosh xodimlarni bo'shatishga to'g'ri kelayapti. Bu ham ishsizlikni keltirib chiqarmaydimi? 
Xulosa qilib aytganda, Qoraqalpog'istondagi hujjatsiz uy-joylarga mulk huquqi e'tirof etilishi bo'yicha Prezidentimiz Farmoni chiqqan ekan, boshqa viloyatlar bo'yicha ham aniqrog'i Respublika bo'yicha aynan shu masalalarga oid tegishli hujjati e'lon qilinsa bundan xalqimiz behad mamnun bo'lardi.