Д А Ғ Д А Ғ А Воқеий ҳикоя

- Ота, сизга нима бўлди, кайфиятингиз йўқ, мазангиз бўлмадими? - деди Аҳмад эшикдан кириб келган отаси Зоҳид акага қараб.

- Йўқ, ўзим шундай. Сал чарчадим шекилли, бироз дам олсам ўтиб кетади, - деди ота сир бой бермай.

Ўғлига шундай деди-ю, хонасига ўтиб кийимларини ҳам алмаштирмай диванга ўзини ташлади. Бўлиб ўтган воқеалар бирма-бир кўз олдидан ўта бошлади...

Эрталаб ишга борганда кайфияти анча яхши эди. Ҳамкасблари билан ҳазиллашиб турган   пайтда бошлиқ уни чақираётганлигини айтишди. Олдинига ҳайрон бўлди. Нега чақираяпти экан. Бирор марта алоҳида чақиртирган эмасди-ку. Бирор маслаҳат бордирки, чақиртирган, деган ўй-хаёллар билан бошлиқнинг хонаси томон йўл олди.

Бошлиқ Камолиддин Ўроқовнинг бу ташкилотга келганига бир ойча вақт бўлди. Ёнидагиларнинг айтишларича, ичимдагини топ, деганлардан эмиш. Ҳамма ишни ими-жимида қиларкан. Бировга ҳеч гапирмас, етимни урма-сўкма, ёқасини йирт қабилида иш қиларкан. Келган кунидан бошлаб атрофига хушомадгўйларни тўплай бошлади. Ҳалол ишлайдиган, камчиликларни юзга айтадиганларни ишидан хато топиб кетказишга ҳаракат қиларди. Мана, яқинда кадрлар бўлимининг бошлиғи Мухторова бошлиқ айтган одамни ишга олмаганлиги, аниқроғи қонуний ҳаракат қилганлиги учун сал қолди ишдан кетишига. Зўрға билмай қолибман, ҳурматли бошлиғимизнинг одами эканлигини, деб ишида қолди. Бўлим бошлиғи Зарипов эса бошлиғимиз ўз вазифасига лойиқ эмас дегани учун штати қисқартирилди. Ҳар ҳолда бошлиқ анча хавфли одамга ўхшайди. Эҳтиёт бўлмоқ керак. Котиба қиз ичкарига кириб чиққач, Зоҳид акани ичкарига таклиф қилди.

- Ассалому алайкум, - у секин бошлиққа салом бериб кирди.

Хонанинг ўртасида тик ҳолда қўлидаги таклифномани кўздан кечираётган бўшлиқ бошини қимирлатиб алик олгандай бўлди. Кейин боши билан "ўтиринг" дегандай стулни кўрсатди.

- Хўш, акахон, қандай, яхши юрибсизми? Бўлимда ишлар қалай? Негадир мен раҳбар бўлиб келганимдан буён бирор марта келиб табрикламадингиз ҳам. Нима, менинг келганлигим ёқмадими?

Бошлиқнинг дабдурустдан уни ҳузурига чақириб луқма ташлаши, асабга тегадиган гаплари уни суяк-суягидан ўтиб кетган бўлса-да, тишини-тишига қўйиб чидади. Иложи борича босиқлик билан гапиришга ҳаракат қилди.

- Энди сизнинг ишингиз кўп, майда-чуйда нарсалар учун ҳам сизни безовта қилмай дейманда.

- Ў-ҳу, зўрсизку. Айтишларича, олдинги бошлиқ билан анча яқин, ҳатто туғилган кунларида ҳам доимо бирга бўлган экансиз, шу тўғрими?, - деди бошлиқ кейинги сўзларига урғу бериб.

Кимдир бу гапни етказган. Ахир олдинги бошлиғи ўзи билан бир институтда ўқиган курсдоши эди-да. Қандай қилиб унинг туғилган кунига бормаслиги мумкин.

- Камолиддин Ўроқович, у киш менинг ўртоғим эди, шу туфайли доимо бирга бўлардик. Бунинг ҳеч қандай ёмон жойи йўқ-ку, - деди вазминлик билан.

- Билмасангиз билиб қўйинг, менинг вазифам ишдан олинган ўша дўстингизни ҳамтовоқларини бу ердан қувиш. Гапимни тушунгандирсиз.

Бошлиқ нима деяпти. Яхшиликча кет, кетмасанг ўзингдан кўр демоқчими? Унинг айби олдинги бошлиқ билан яқин дўст бўлганими? Бунча осмондан келмаса бу одам. Ёки бир иккита раҳбарлар билан яхши алоқада бўлганлиги учун хоҳлаган одамини ишдан бўшатиб юбораман деб ўйлаяптими? Ахир қонун-қоида бор. Бунинг устига бир ташкилотда қарийб қирқ йилдан буён ишлаб келаяпти. Бошлиқнинг гапи унинг хаёлларини учириб юборди.

- Сизга уч кун муҳлат, бошқа иш қидиринг, бўлмаса...

Бошлиқнинг охирги гапи унинг асабини қўзғатди.

- Бўлмаса нима, - дея Зоҳид ака ўрнидан туриб кетди. - Ҳайдаб юборасизми?

- Энди мен фикримни айтдим. Қолгани ўзингизга боғлиқ. Ҳар ҳолда ёш бола эмассиз.

Бошлиқнинг хонасидан асабий ҳолда чиққан Зоҳид ака бир муддат коридорда туриб қолди. Нима қилиш керак, дея ўзига ўзи савол бера бошлади. Ахир ариза ёзмаса қандай қилиб бўшатиб юбориши мумкин. Ёки тирноқ орасидан кир қидириб хато излармикан. Юқоридаги воқеалар сабаб, у ишдан кайфиятсиз ҳолда уйига    қайтган эди.

Диванда бироз ётиб кўзи илинибди. Эшикнинг очилиши уни уйғотиб юборди.

Ота, сал ўзингизга келдингизми? - деди Аҳмад ичкарига кириб.

- Ҳа, тузукман.

- Ишхонангизга бориб келдим. Бошлиқ билан сал ўрталарингиздан қора мушук ўтган экан. Шуни батараф этишга тўғри келди.

- Нима қилдинг, дўппосламадингми ишқилиб, - ота шошиб-пишиб сўради. Чунки ўғли каратэга қатнашиб юрган ва ўтган йили ҳам бир тўйда отасини хафа қилган бир безорини адабини берган эди.

- Йўқ, келишув туздик, - деди Аҳмад. - Энди бошлиғингиз сизни сира безовта қилмайди, менга ишонинг.

Ота ҳайрон бўлди, қанақа келишув бўлиши мумкин. Ўйлаб ўйига ета олмади. Эртаси куни ишхонага борганди, у ердагилар кеча Аҳмад ўғли келиб бошлиқнинг хонасига кириб, ичкаридан қулфлаб олганлигини, кейин бошлиқ жон ука, қўйиб юбор, отангни хафа қилмайман, деганини эшитганларини айтиб беришди. Шунда у тушундики, Аҳмад "агар отамни ишдан бўшатсангиз, ўзингиздан кўринг", деган. Бунинг учун яна уни чақириб, ўғлингиз мени қўрқитиб кетди, деб   айбламаса гўрга эди, деб бошлиқнинг чақиришини кута бошлади.

Ниҳоят, котиба қиз уни бошлиқ чақираётганлигини айтганда, бир чўчиб тушди. Домланинг ҳузурига имтиҳон топширишга бораётган талабадек зўрға ўрнидан туриб бошлиқнинг хонаси томон бурилди. Эшикдан кириши билан бошлиқнинг ўзи унинг ҳузурига пешвоз чиқди.

- Ассалому алайкум Зоҳид Йўлдошевич, келинг, мана бир пиёла иссиқ чой ичинг.

Бошлиқ  ҳозиргина дамланган, буғи чиқиб турган пиёладаги чойни унга узатди. Кеча бироз тушунмовчилик бўлибди. Бунинг учун узр сўрайман. Биз ўғлингиз Аҳмад билан ака-ука бўлиб олдик. Жуда зўр бола эканда, ота ўғил. Раҳмат сизга, шундай ўғлонни тарбиялаганингиз учун.

Ҳозир отанинг қулоғига бошлиқнинг гапи кирмас, шунча йилдан буён қадрдон уйига айланиб қолган ишхонасини тарк этишга йўл қўймаганлиги учун ўғлининг қилган ишидан мамнун бўлиб, у билан фахрланар, ёмон бошлиқнинг адабини ўғлига ўхшаганлар беришса, адолатсизлик бўлмайди, деб ич-ичида такрорларди. Бошлиқ бўлса, бу пайтда унинг кўнглини олиш билан овора эди...

Йўлчи МУҲАММАДИЕВ.