GIYOHVANDLIK - ASR VABOSI

Giyohvandlik hozirgi kunda eng dolzarb mavzulardan biri bo'lib, butun dunyo hamjamiyatini xavotirga solmoqda. Bu nafaqat oilaning, balki butun jamiyatning fojiasidir.   
Giyohvandlik yoshlarga ta'sir qiladi va barchasi o'smirlik yillarida boshlanadi. Giyohvand moddalar asab tizimini bosqichma-bosqich yo'q qiladi. Giyohvandlikning bosqichlarida tana ma'lum bir dozaga o'rganib qoladi va ko'proq narsani talab qiladi. Agar odam giyohvand moddalarni iste'mol qilishda davom etsa, u pastroq dozadan yuqori dozaga va kamroq kuchli moddalardan kuchliroq dozaga o'tadi. Giyohvandlik shaxsning tanazzulga uchrashiga va tananing yo'q qilinishiga juda faol hissa qo'shadi. Bu oxir-oqibat odamlar orasida yashaydigan va ko'pincha boshqalar uchun jiddiy xavf manbai bo'lgan giyohvandning o'zi ishi emas. Ko'p hollarda giyohvandlik bilan og'rigan odam, afsuski, axloqsiz, beadab va shafqatsiz bo'lib qoladi. Lekin, eng avvalo, bunday inson bizning ko'z o'ngimizda o'g'li yoki qizini, eri yoki otasini yo'qotgan barcha qarindoshlari uchun katta qayg'udir. 
Giyohvandlik og'ir, davolab bo'lmaydigan kasallik bo'lib, odamning miyasi, ruhiyati va jismoniy salomatligini buzadi, ko'pincha bevaqt o'limga olib keladi. Ushbu kasallik inson holatining, uning jismoniy va ruhiy farovonligining giyohvand moddalarga qattiq bog'liqligi bilan tavsiflanadi.
Giyohvandlikning shakllanishi uchta asosiy xususiyatning rivojlanishi bilan tavsiflanadi: ruhiy qaramlik, jismoniy qaramlik va tolerantlik.
Psixik qaramlik - bu muayyan his-tuyg'ularni qayta-qayta boshdan kechirish yoki ruhiy noqulaylik hodisalarini bartaraf etish uchun doimiy yoki vaqti-vaqti bilan giyohvand moddalarni iste'mol qilishning og'riqli istagi. Bunday qaramlik muntazam ravishda giyohvand moddalarni iste'mol qilishning barcha holatlarida, kamdan-kam hollarda, ularni bir marta qo'llashdan keyin sodir bo'ladi. 
Jismoniy qaramlik - surunkali giyohvand moddalarni iste'mol qilish bilan bog'liq holda inson tanasining butun hayotini maxsus qayta qurish holati. Bu kuchli jismoniy va ruhiy buzilishlar, dori ta'siri to'xtashi bilanoq darhol paydo bo'ladigan og'riqli hislar bilan namoyon bo'ladi. Jismoniy qaramlik, ruhiy qaramlik kabi, doimiy ravishda giyohvand moddalarni iste'mol qilishni yoki doimiy relapsni talab qiladi. 
Tolerantlik - organizmning dori ta'siriga chidamliligi (sezuvchanligi). Tizimli foydalanish bilan, moslashuvning ko'rinishi, ya'ni preparatga qaramlik, xuddi shu dozani keyingi qo'llashga tananing kamroq aniq reaksiyasi kuzatilganda qayd etiladi. Shuning uchun, xuddi shunday psixofizik ta'sirga erishish uchun bemorga preparatning yuqori dozasi kerak. Keyin, birmuncha vaqt o'tgach, bu doza yetarli bo'lmaydi va uni bosqichma bosqich oshirish kerak. Giyohvandlikning shakli ma'lum bir holatda giyohvandlik ta'siriga ega bo'lgan qaysi moddadan foydalanilganiga bog'liq.
Giyohvandlik iste'mol qilishining bosh sababi psixologik qaramlik mavjud bo'lgan yoshlar o'zini bu narsadan qutulib ketolmayman deb o'ylaydi. Bu boshqalarning fikriga, shuningdek, boshqa odamga og'riqli e'tiborga qarab o'zini namoyon qiladi. Bunday odam o'zini ham yo'q qiladi. Ko'pincha yashash, maqsadlar qo'yish va ularga erishishga intilish istagi yo'qoladi. Deviant xatti-harakatlarning diagnostikasi patologik belgilarni o'z vaqtida aniqlash va ularning rivojlanishining oldini olishni o'z ichiga oladi. Deviant xulqning namoyon bo'lishi har doim, barcha holatlarda, istisnosiz, tuzatilishi kerak. 
Giyohvandlik - bu zamonaviy jamiyatning asosiy ijtimoiy muammolaridan biri yoshlar muhitida narkologizm va giyohvandlikning tarqalishi va bolalar va o'smirlarning giyohvand moddalarni iste'mol qilish ko'lami hisoblanadi. Giyohvandlar sonining ko'payishi bilan bir vaqtda aholi sog'ligining pasayishi kuzatiladi, bu demografik holatga ta'sir qiladi. Ijtimoiy tadqiqotlar natijalarini tahlil qilish shuni ko'rsatadiki, yoshlarning qariyb beshdan bir qismi giyohvandlik xavfidan xabardor emas. 
Xulosa qilib aytadigan bo'lsak, giyoh-vandlikka qarshi kurashda ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy xususiyatlar, shu jumladan, alkogolizmni yo'q qilish uchun ishlatiladigan tadbirlar yor-dam berishi mumkin. Ammo, giyohvandlik rivojlanishining o'ziga xos xususiyatlarini inobatga olgan holda, deviant xulq-atvorning ushbu shakliga qarshi kurashda maxsus choralar ko'rilishi kerak - tibbiy, huquqiy va boshqalar.
Shu obod vatanda yashayotgan har birimiz farzandlarimiz, yoshlarimizni bunday jirkanch illatlarning to'riga tushib qolmasligi uchun ogoh va mas'ul bo'lishimiz shart.