Мутахассислар маслаҳати ҒЎЗА МАЙДОНЛАРИДА УЧРАЙДИГАН ХАВФЛИ КЎСАК ҚУРТИГА ҚАРШИ КУРАШИШ

Ғўза тунлами ғўзага шоналаш бошланганда ўта бошлайди, унгача биринчи бўғин помидор, нўхат, маккажўхори ва бегона ўтлар (бангидевона, ғўзор)да ривожланади. Капалаклар ўсимлик барги ва ҳосил органларига 1-3 тадан тухум қўяди. Битта урғочи капалак ўртача 500, баъзан эса 1000 гача тухум қўйиши мумкин. Ёз ойларида бир авлоднинг ривожланиши учун 25-35 кун кифоя. Ўрта Осиёда 3-4 авлод беради. Ёш барглар, шона ва ғунчаларни, ёш кўсакларни ейди (иккинчи номи ҳам шундан). Битта қурт 10-24 ҳосил элементига зарар етказиши мумкин.
Агротехник тадбирлар: ерни кузги чуқур шудгорлаш; зарарланадиган  экинларни бир-биридан узоқроқ жойлаштириш; ғўза қатор ораларига ишлов бериш; чеканкада ўсимликнинг ўсиш нуқатасини фартукларга йиғиб четга олиб чиқиб ташлаш; ғўзани ортиқча суғориб ғовлашига йўл қўймаслик.
Биологик усул: 1 гектар ғўза майдонига 1 тадан феромон тутқич ўрнатиш ва 1 та тутқичга бир кечада 2-3 та капалак тушганда 4-5 кун оралатиб 3 марта трихограмма тухумхўридан ҳар гектарига 1 граммдан 5х5 схемада 400 та нуқтага зараркунанданинг ҳар бир авлодига қарши чиқариш. Кўсак қуртининг ўрта ва катта ёшдаги қуртларига қарши бракон энтомофагидан 1:20; 1:10; 1:5 нисбатларда зараркунанданинг ҳар авлодига қарши 3 мартадан 4-5 кун оралаб 10х10м схемада чиқариш. Кўсак қуртининг кичик ёшдаги қуртларига ва тухумига қарши олтинкўз энтомофагининг 3-4 кунлик тухумидан гектарига 500 тадан 1500 тагача чиқариш ҳам яхши самара беради.
Кимёвий усул: зараркунанданинг миқдори ҳар 100 та ўсимликка 8-10 та ёш қуртлари ва тухуми тўғри келганда фойдали ҳашаротларга кам зарарли бўлган Аваунт 15% ли сус.к. 0,4-0,45 л/га; сиперфос 55% эм.к. 1,5л/га; делтафос 36% эм.к.-1,5 л/га; политрин 35% эм.к.-1л/га; карате 5,0% эм.к ва уни аналоглари 0,5 литр га, моспилан 20% н.к. -0,3 л/га; Нурелл-Д 55% эм.к. 1,5л/га; суми-алфа 20% эм.к. 0,15 л/га ва бошқа рухсат этилган дорилар билан ишлов бериш тавсия этилади.
Шу ўринда шуни эслатиб ўтишимиз керакки, туманимизда ғўза майдонларида учрайдиган хавфли зараркунандалар, касалликлар ва бегона ўтларга қарши кураш ишларини олиб бормаган кластер ва фермер хўжаликлари мавжуддир. Ўсимликлар карантини тўғрисидаги қонунининг 19-20-моддаларига асосан кластер ва фермер хўжаликларининг ўсимлик касалликлари, бегона ўтлари, зараркунандаларига қарши кураш мажбурияти мавжуддир. Карантиндаги касалликлар, зараркунандалар, бегона ўтларга қарши кураш ишларини олиб бормаган кластер ва деҳқон-фермер хўжаликлари МЖТК нинг 107-108-моддалари билан маъмурий жавобгарликка тортилиши тўғрисида огоҳлантирамиз.